БУУ ДАП
2018-2022-жылдарга БУУ ДАП менен Эмгек жана социалдык өнүктүрүү министрлигинин биргелешкен долбоору
Максаттуу райондордо аз камсыз болгон үй-бүлөлөрдү колдоо
БУУ ДАП менен Кыргыз Республикасынын Өкмөтү 2018-2022-жылдарга өнөктөштүктү кеңейтүү үчүн өз ара түшүнүшүү жана бардык кыргызстандыктар үчүн азык-түлүк коопсуздугун камсыз кылуу боюнча күч-аракетти активдештирүү жөнүндө меморандумга кол коюшту. Бул Меморандум Кыргыз Республикасында БУУ ДАПтын Өлкөлүк стратегиялык планын биргелешип ишке ашырууну карайт, ал 2022-жылга карата климаттын өзгөрүү шартында айыл чарбасында эмгектин өндүрүмдүүлүгүн өстүрүү аркылуу 100 миң аз камсыз болгон үй-бүлөлөрдүн жашоо турмуш шарттарын жакшыртуу сыяктуу милдеттерге жетишүүгө багытталган.
Азык- түлүк коопсуздугун камсыз кылуу үчүн долбоорду кенейтүү
БУУ ДАП менен КР Эмгек жана социалдык өнүктүрүү министрлиги өзүнүн күч-аракетин эң аярлуу райондорго багыттайт, алар жакырчылык деңгээли, азык-түлүк жана тамактануу коопсуздугу, табигый кырсыктардын тездиги сыяктуу критерийлердин негизинде тандалып алынат. Азыркы учурда аз камсыз болгон үй-бүлөлөрдү колдоого багытталган талаа долбоорлору Талас, Нарын, Ош, Жалал-Абад жана Баткен облустарынын 300 айылдык округдарында жана 5 чакан шаарында ишке ашырылууда. БУУ ДАП жергиликтүү бийликтегилердин колдоосунда максаттуу райондордогу аз камсыз болгон үй-бүлөлөрдү артыкчылыктуу долбоорлорду пландоого жана ишке ашырууга тартышат, алар үй чарбаларынын кирешесин көбөйтүүгө жана туруктуулугун жогорулатууга өбөлгө болот.
Айылдык инфраструктураны өнүктүрүү
БУУ ДАП үй-бүлөлөрдүн жана жамааттардын азык-түлүк коопсуздугун жакшыртуу үчүн негизги мааниге ээ болгон айыл чарба инфраструктураларынын маанилүү обьекттерин калыбына келтирүүгө жана кайрадан ишке киргизүүгө айылдык жамааттарга жардам берет. Мындай долбоорлор өзүнө төмөнкүлөрдү камтыйт: суу сактагычтарды жана сугаруу системаларын реконструкциялоо, рынокко жана маанилүү социалдык кызмат көрсөтүүлөргө – ооруканаларга, мектептерге жана транспортко жеткиликтүүлүктү жакшыртуучу – көпүрөлөрдү жана жолдорду оңдоо.
Мындай талаа долбоорлору айыл чарба өндүрүшүн жакшыртуунун, жамааттардын туруктуулугун жогорулатуунун жана калктын аярлуу топторунун, өзгөчө аялдардын экономикалык мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтүүнүн эсебинен райондордун социалдык-экономикалык өнүгүшүнө өбөлгө түзөт.
Актвидерди түзүү жана калыбына келтирүү
КР Эмгек жана социалдык өнүктүрүү министрлиги менен БУУ ДАП аз камсыз болгон үй-бүлөлөрдүн экономикалык мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтүү үчүн социалдык коргоонун жаңы активдүү чараларын жайылтат. Социалдык коргоонун активдүү чаралары туруктуу айылдык жана айыл чарба инфраструктурасын, коомдук активдерди, киреше алып келүүчү ишмердикти (жашылча-жемиш чарбасы, багбанчылык, балык чарбасы, агро токой чарбасы, тоюттарды өндүрүү, продукцияны кайра иштетүү) өнүктүрүү жана кесиптик-техникалык окутуу үчүн калкты мобилизациялоону болголойт
Киреше алып келүүчү ишмердикке окутуу
БУУ ДАП аз камсыз болгон үй бүлөлөргө кесиптик көндүмдөрдү алууга жана өзүн туруктуу киреше менен камсыз кылууга жардам берген долбоорлорду артыкчылыктуу деп эсептейт. Мындай долбоорлорго кесиптик-техникалык окутуу жана квалификациясын жогорулатуу кирет. КР Эмгек жана социалдык өнүктүрүү министрлиги, КР Билим берүү жана илим министрлиги, Кыргыз Агрардык Академиясы жана башка өнөктөштөр менен кызматташтыкта БУУ ДАП аз камсыз үй-бүлөлөр үчүн жеткиликтүү окутуучу кызмат көрсөтүүлөрдүн мамлекеттик программасын ишке киргизди. Программа ар кандай дисциплиналар, негизинен, айыл чарба багытындагы – мал чарбасы, өсүмдүк өстүрүүчүлүк, айыл чарба продукциясын сактоо жана кайра иштетүү боюнча кыска мөөнөттүү тренингдерди жана консультацияларды камтыйт. Бүгүнкү күндө окутуу программасы окутуу лицейлер аркылуу жүзөгө ашырылуучу 68 практикалык курсту камтыйт.
Айыл чарба продукциясынын кайра иштетүү боюнча цехтерди ачуу
БУУ ДАП максаттуу райондордо чакан фермерлерге рыноктун талаптарына жана жергиликтүү мүмкүнчүлүктөргө ылайык өз бизнестерин, мисалы, айыл чарба продукциясын кайра иштетүү боюнча ишти ачууга жардам берет.
Мындай чакан цехтер ширелерди, джемдерди, вареньелерди, бал продуктуларын, маринаддарды жана туздалган жашылчаларды, кургатылган кактарды, жүндөн жана кийизден продукцияны коммерциялык көлөмдөрдө өндүрө алат. Бул үчүн БУУ ДАП жергиликтүү өндүрүүчүлөрдү колдоо жана алардын дараметин бекемдөө үчүн зарыл жабдууларды берет, окутуу жана консультацияларды өткөрөт. 2022-жылга чейин БУУ ДАП максаттуу райондордо айыл чарба продукцияны кайра иштетүү боюнча 40тан ашык чакан цехтерди ачууга жардам берүүнү пландоодо.
Жамааттарды мобилизациялоо, консультациялар жана долбоорлорду биргелешип пландоо
Жергиликтүү жамааттардын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын талаа долбоорлорун пландоого жана жүзөгө ашырууга активдүү катышуусу азык-түлүк коопсуздугун жана жашоо сапатын жакшыртуу үчүн ийгиликтин негизги фактору болуп саналат. Консультациялардын жүрүшүндө элеттиктер өздөрүнүн жамаатындагы негизги көйгөйлөрдү талкуулашат жана окутууга, айыл жана айыл чарба инфаструктурасын жакшыртууга, айыл чарба өндүрүшүн өнүктүрүүгө жана табигый кырсыктардын тобокелдигин төмөндөтүүгө муктаждыгын аныкташат.
БУУ ДАП курамына жергиликтүү бийлик органдарынын, Билим берүү министрлигинин, Социалдык өнүктүрүү министрлигинин, ӨКМдин райондук бөлүмдөрүнүн өкүлдөрү жана тургундар кирген райондук долбоорлоо комитеттеринин ишин колдойт. Биргелешип алар, кайсы долбоорлор жамааттын кызыкчылыктарына жана керектөөлөрүнө ылайыктуу болоорун жана аныкталган көйгөйлөрдү чечүү үчүн кайсы жумушту аткаруу зарыл экендигин белгилешет. БУУ ДАП аз камсыз болгон үй-бүлөлөрдү коомдук пайдалуу жумуштарга тартуу үчүн “Иштөө/окутуу үчүн азык түлүк жардамы” долбоорлорун колдонот. Айыл үчүн активдерди түзүү же айыл инфраструктурасын жакшыртуу боюнча коомдук пайдалуу жумушту аткаргандыгы үчүн катышуучулар азык түлүк жардамын же акча каражаттарын алышат.
